Ieder mens heeft meerdere Ikken. De verschillende Ikken helpen ons in lastige situaties en bij het bereiken van doelen. Ze beschermen ons tegen pijn maar ze kunnen ons ook blokkeren of domweg in de weg zitten. Dat merk je in situaties waarin je twijfelt, blijft malen en je geen keuze kunt maken. Dan kakelen alle Ikken door elkaar. Door te onderzoeken welke Ikken het in jou voor het zeggen hebben en waarom, kun je de balans terugbrengen en weer zelf achter het stuur gaan zitten. Je leert onbenutte talenten gebruiken en je kunt je losmaken van oude gewoontes en contraproductief gedrag.
Ik hoorde voor het eerst van de verschillende Ikken toen ik angstig, emotioneel en een lijf vol spanning in gesprek ging met een coach. Ze liet mij een video zien van een bus vol verschillende personen, de verschillende Ikken die ieder mens heeft. Die video raakte me en nog steeds denk ik er regelmatig aan terug. De theorie van de Ikken ging ik tijdens mijn NLP Life coach opleiding pas echt begrijpen en waarderen toen de Voice Dialogue methodiek op de agenda stond en we echt in gesprek gingen met de Ikken. Het helpt mij steeds meer los te komen van de pleaser, de angstige Ik, de interne criticus en de perfectionist en vaker te luisteren naar mijn lijf, te ontdekken wat ik wil en nodig heb. Deze Ikken mogen er nog steeds zijn, af en toe heel handig, maar ze mogen niet meer alles bepalen. Mijn andere Ikken zijn ook belangrijk. Ik ben fan geworden van de methodiek door het resultaat en pas het regelmatig toe tijdens een coachtraject. In gesprek gaan met Ikken geeft inzicht, een andere manier van kijken en is daardoor de aanzet voor een andere manier van denken en doen.
De pleaser en de drammer
Hieronder wil ik je meenemen in een voorbeeld van 2 Ikken die al vroeg in onze jeugd ontstaan: de pleaser en de drammer. Hoe ontstaan ze, welke functie hebben ze en hoe kunnen ze tot disfunctioneren leiden?
Door ons aangeboren temperament en tijdens onze opvoeding ontstaan de verschillende Ikken. Door onze ouders en omgeving worden we gecorrigeerd op ons gedrag. Indien er gevoelig wordt gereageerd op de correctie, wordt vaak de aandacht op de ander gericht omdat contact en harmonie met de ander van levensbelang zijn. Door te gehoorzamen voelt het kind zich veilig en geborgen. Zo wordt een nieuwe kant ontwikkeld: de pleaser.
Indien het kind zich blijft richten op het doel vanuit zijn innerlijke wil om zijn eigen pad te volgen, zal het kind de correcties negeren. Indien dat werkt of toch zijn zin krijgt als het kind het op een brullen zet, dan zal het deze tactiek meer gaan toepassen. Zo ontstaat vaak een andere kant: de drammer.
Indien beide kanten worden ontwikkeld en we in staat zijn om beide kanten in de praktijk te laten zien, is er balans. Indien één van de kanten het voor het zeggen heeft en de andere kant is verdrongen, kun je op latere leeftijd vastlopen.
De pleaser loopt vaak vast doordat je te weinig grenzen aangeeft en je onvoldoende kracht hebt ontwikkeld om voor jezelf op te komen. Je gedrag wordt dan vaak onbewust bepaald door wat anderen van je verwachten. Je acties zijn vaak ingegeven door wat anderen willen, verlangen of wat jij denkt dat anderen van je verwachten. Het risico is dat de spanning en stress steeds verder oploopt, met het volledig opbranden tot gevolg. Fysiek en mentaal. Een ander risico is dat anderen misbruik van je maken of dat je in slechte relaties verstrikt raakt.
De drammer gaat voor eigen gewin. De drammer loopt op latere leeftijd vaak vast doordat er steeds meer conflicten met zijn omgeving zullen gaan ontstaan. Een drammer heeft meer oog voor zijn eigen behoeften en heeft minder oog voor de ander. Ze zijn vaak weinig empathisch en hebben regelmatig problemen met het beheersen van hun emoties en impulsen.
Dominante Ikken versus Ikken in de kast
Tijdens je jeugd ontstaan zo verschillende Ikken die je inzet in een bepaalde situatie. Een stoere ik, een liefdevolle ik, een empathische ik, een sociale ik, een verdrietige ik, een angstige ik, een kritische ik, een rationele denker, een vermijdende ik, een wantrouwende ik, een helpende ik, een afhankelijke ik, een controlerende ik …
Een aantal van die Ikken zijn dominant. Het zijn de Ikken die achter het stuur van jouw bus zitten. Deze Ikken kunnen veel voor je bereikt hebben of kunnen je in het verleden goed beschermd hebben tegen kwetsingen. Ze kunnen in een andere fase in je leven echter ook een belemmering vormen voor je groei. Denk aan een perfectionistische Ik die je aanzet tot overwerken. Of een kritische Ik die zo kritisch is dat niets meer uit je handen komt.
Daarnaast hebben we ook Ikken weggedrukt, ze zitten als het ware in het laadruim onder de bus. Deze Ikken hebben mogelijk ooit in je leven veel afwijzing ervaren en daardoor ben je ze als ongewenst gaan zien. Als je bijvoorbeeld vaak te horen kreeg niet zo’n herrie moet maken, niet zo gek moet doen of moet nadenken voordat je iets zegt, dan kan de spontane Ik in het laadruim belanden.
Herken en erken je Ikken. Door de verschillende Ikken te ontdekken, te herkennen en te erkennen kom je zelf weer achter het stuur van jouw bus. Besef dat niet je Ikken de leiding hebben maar jij! Jij zit aan het stuur.
Besef dat elke Ik voor- en nadelen heeft. Soms is het wijs om een situatie te vermijden, soms is het beter om voor je zelf te kiezen en soms is het goed om een stapje opzij te doen of je aan te passen. Echter, als een van de Ikken domineert levert dat vrijwel altijd problemen op, voor jezelf of voor anderen. Door te ontdekken wie jij bent, ontdek je welke Ikken dominant zijn en welke zijn verdrongen en kom je weer in balans.
Hoe herken ik mijn Ikken?
Indien je moeite hebt met het maken van een keuze, zijn er verschillende Ikken actief die je tegenstrijdige boodschappen geven. Kijk er eens naar als een vergadering van je verschillende Ikken. Notuleer de verschillende boodschappen. Zo kun je je Ikken ontdekken.
Ook kun je in contact met anderen je Ikken ontdekken. Bij de ene persoon ben je actief, sturend en misschien zelfs dominant, terwijl je bij een ander volgend, afhankelijk of onzeker opstelt. Zo kun je ontdekken welke Ikken een rol spelen in bepaalde situaties of bij welke personen.
Meer weten?
Binnenkort geef ik een workshop waarin ik je laat kennismaken met een aantal Ikken en je een oefening gaat doen waarmee je je Ikken gaat ontdekken.
Wil je meteen op ontdekkingsreis? Start dan een coaching traject inclusief ACTmeting. De ACTmeting maakt snel en effectief zichtbaar welke Ikken bij jou op de voorgrond staan en welke zijn verdrongen en zorgt het traject voor balans. Je krijgt rust in je hoofd, ruimte om echt keuzes te maken die bij jou passen. Dat geeft energie en meer zelfvertrouwen. Tijdens een gratis en vrijblijvende kennismaking vertel ik je er graag meer over.
PS: Indien je in April 2021 start, profiteer je van een korting op je investering!
Lees ook de ervaringen van anderen die tijdens het coach traject in gesprek zijn gegaan met hun Ikken
Of wil je meer lezen over dit onderwerp? Een fijn boek is Ik ken mijn Ikken van Karin Brugman, Judith Budde, Berry Collewijn. Of kijk eens naar de boeken van Hal & Sidra Stone, de bedenkers van Voice Dialogue. Veel leesplezier!